Endocarditis

Endocarditis

Endocarditis is een ontsteking van de binnenwand van uw hart en uw hartklep(pen). Door de ontsteking kunnen de hartkleppen ernstig beschadigd raken. Endocarditis ontstaat doordat bacteriën in de bloedbaan terechtkomen.

Symptomen uitklapper, klik om te openen

Er zijn veel verschillende verschijnselen die op endocarditis kunnen wijzen. Meestal begint endocarditis met:

• hoge koorts;
• een snelle hartslag;
• vermoeidheid.

Andere verschijnselen kunnen zijn:

• spier- en gewrichtspijn;
• bloedarmoede;
• misselijkheid en braken;
• gebrek aan eetlust;
• koude rillingen;
• ’s nachts zweten;
• gewichtsverlies;
• vlekjes op de huid, in het oogwit of onder de vingernagels.

Oorzaken uitklapper, klik om te openen

Endocarditis ontstaat door bacteriën die in de bloedbaan komen. Dit kan bijvoorbeeld door:

• wondjes of ontsteking van de huid, de mond of het tandvlees;
• infecties ergens anders in het lichaam;
• na medische ingrepen.

Deze bacteriën kunnen op de hartkleppen of op de binnenwand van uw hart gaan zitten. Mensen die al bepaalde hartproblemen of een afwijking aan de hartklep hebben, zijn gevoeliger voor endocarditis.

Risicogroep

Iedereen kan endocarditis krijgen. U hebt een verhoogde kans op endocarditis als u:

• een aangeboren hartafwijking hebt;
• een hartafwijking hebt die later is ontstaan;
• eerder endocarditis hebt doorgemaakt;
• een hartklepprothese hebt (kunstklep, biologische klep of donorklep).

Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen

Bij endocarditis is het belangrijk dat we weten welke bacteriën de endocarditis veroorzaken. Daarom nemen we meerdere keren bloed bij u af. De arts bekijkt welke bacteriën er eventueel in uw bloed zitten. De uitslag van dit bloedonderzoek duurt minimaal drie werkdagen. Wij onderzoeken uw bloed ook op:

• mogelijke andere ziekten die op endocarditis lijken;
• ontstekingswaarden;
• de nierfunctie.

Echografie van het hart

Met een echo van het hart kijkt de arts vanaf de buitenkant naar de functie van het hart en de hartkleppen. De arts kan zien of er ontstekingen in uw hart zijn.

Slokdarmechografie

Als een echo van het hart niet voldoende informatie oplevert, is een slokdarmechografie nodig. Bij een slokdarmechografie kan de arts nog beter de binnenkant van uw hart en uw hartkleppen bekijken. Bij de slokdarmecho verdoven wij uw keel met een spray of u krijgt een roesje. Daarna brengen wij een flexibele slang met een doorsnede van ongeveer één centimeter via uw mond in uw slokdarm. Vervolgens maken wij dan video-opnamen van uw hart.

Slokdarmechografie is een vervelend onderzoek omdat het inbrengen van de slang een naar gevoel geeft. Het onderzoek duurt ongeveer dertig minuten. Hiervoor moet u nuchter zijn. Dat betekent dat u niks mag eten of drinken. De arts of verpleegkundige vertelt u hoe lang u van tevoren niet meer mag eten en drinken.

Aanvullende onderzoeken

CT-scan

in het geval dat u een (mogelijke) endocarditis heeft van een kunstklepprothese zal vaak een aanvullende CT scan gemaakt worden om deze prothese beter in beeld te krijgen (vaak is een echocardiogram onvoldoende gevoelig)

PET-scan

Ter beoordeling van een (mogelijke) ontsteking van een kunstklepprothese en ter beoordeling van de uitgebreidheid van ontsteking bij patiënten met een bewezen endocarditis (vooral het beoordelen van een mogelijke verspreiding van de infectie naar andere organen) wordt vaak een aanvullende PET-scan gemaakt

Behandeling uitklapper, klik om te openen

Multidisciplinair endocarditisteam

Wekelijks bespreekt een team artsen van verschillende specialismen endocarditispatiënten. Samen bepalen zij voor elke patiënt afzonderlijk welke behandeling het beste bij deze patiënt past.

De drie specialismen zijn:

• cardiologie;
• infectieziekten;
• medische micobiologie.

De behandeling bij endocarditis bestaat uit antibiotica die u via een infuus krijgt. De soort antibiotica en de duur van de behandeling verschillen per bacterie. Meestal duurt een behandeling vier tot zes weken. Gedurende die tijd blijft u in het ziekenhuis. In uitzonderlijke gevallen kunt u de behandeling thuis voortzetten.

Bij complicaties door een zieke hartklep door de endocarditis kan een spoedoperatie nodig zijn. Ook als de antibiotica niet helpt is een hartklepoperatie nodig. Dit is een zware operatie. Bij deze operatie herstelt of vervangt de arts de zieke hartklep en behandelt plaatsen waar veel bacteriën aanwezig zijn.

Hartrevalidatie

Mogelijk kunt u baat hebben bij hartrevalidatie. Hier leert u op een effectieve manier om te gaan met uw hartklachten.

Vooruitzichten

Gevolgen

Endocarditis kan ook na de behandeling gevolgen hebben:

• Door de bacteriën kunnen uw hartkleppen ernstig beschadigd raken waardoor de hartkleppen gaan lekken of minder goed werken. In dat geval is een hartklepoperatie nodig om de zieke klep te herstellen of vervangen.
• Als de hartkleppen ernstig beschadigd zijn, kan het hart niet meer goed pompen. Dit kan leiden tot hartfalen.

Ook kunnen de bacteriën zich soms via het bloed verspreiden naar andere delen van het lichaam en daar ontstekingen veroorzaken.

Leven met endocarditis

U krijgt van uw arts en verpleegkundige adviezen mee voor thuis:

• U krijgt een preventie-profylaxekaartje mee. Op dit kaartje staat dat u een verhoogd risico hebt op endocarditis. Draag dit kaartje bij u, bijvoorbeeld in uw portemonnee.
• Verzorg uw gebit goed om cariës en tandvleesontsteking te voorkomen.
• Vertel uw huisarts en tandarts dat u een verhoogd risico hebt op endocarditis.

U moet contact opnemen met uw huisarts als u:

• een temperatuur boven de 38 ºC hebt;
• kortademig wordt;
• in drie dagen meer dan twee kilogram aankomt;
• (nieuwe) verschijnselen krijgt die passen bij endocarditis.

Preventie

Als u een verhoogde kans hebt op endocarditis, moet u bij sommige ingrepen vooraf antibiotica gebruiken om een ontsteking te voorkomen(preventie). Dit noemen we endocarditis-profylaxe.

We bevelen dit aan bij:

• ingrepen in de mond waarbij een bloeding van uw tandvlees kan ontstaan (tandarts, mondhygiënist, kaakchirurg);
• ingrepen in de bovenste luchtwegen zoals bij de keel- en neusamandelen of sinusspoeling
• operatieve ingrepen en het inbrengen van instrumenten in uw urinewegen, geslachtsorganen en uw spijsverteringskanaal;
• ingrepen in geïnfecteerd weefsel, zoals het opensnijden van een huidabces of het ontlasten van een steenpuist.

Boel , C.H.E. (Edwin)

Arts-microbioloog, Medisch Hoofd Zorg

Cramer, M.J.M. (Maarten-Jan)

Cardioloog

Meer weten uitklapper, klik om te openen

Wat hoort er bij dit ziektebeeld

• Polikliniek Cardiologie (polikliniek)
• Polikliniek Hartfunctie afdeling
• Polikliniek Hartrevalidatie
• Verpleegafdeling Cardiologie (verpleegafdeling B4 west)
• Verpleegafdeling Hartbewaking (CCU)
• Verpleegafdeling Cardiothoracale chirurgie (B4 oost)
• Specialisme Cardiologie
• Specialisme Cardiothoracale chirurgie

Relevante websites

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

Bereikbaar van 8.00 tot 17.00 uur.